شكل اول
اگر حد وسط ، محمول در صغرا و موضوع در كبرا قرار گيرد
شكل اول است .
مثلا اگر بگوييم : " هر مسلمانی معتقد به قرآن است ، و هر معتقد به
قرآن اصل تساوی نژادها را كه قرآن تأييد كرده است قبول دارد ، پس هر
مسلمانی اصل تساوی نژادها را قبول دارد " شكل اول است ، زيرا حد وسط (
معتقد به قرآن ) محمول در صغرا و موضوع در كبرا است ، و اين طبيعی ترين
شكلهای قياس اقترانی است . شكل اول بديهی الانتاج است ، يعنی اگر دو
مقدمه ، صادق باشند و شكل آنها نيز شكل اول باشد ، صادق بودن نتيجه بديهی
است . و به عبارت ديگر : اگر ما علم به مقدمتين داشته باشيم و شكل
مقدمتين از نظر منطقی شكل اول باشد ، علم به نتيجه ، قهری و قطعی است .
عليهذا نيازی نيست كه برای منتج بودن شكل اول اقامه برهان بشود ، بر
خلاف سه شكل ديگر كه منتج بودن آنها به حكم برهان اثبات شده است